Honor System

Tìm được chỗ trống, tôi ngừng lại tắt máy và sửa soạn xuống xe. Nhìn quanh quẩn không thấy cell phone đâu cả... Trong túi cũng không, trong giỏ cũng không... Cho tay xuống gầm ghế xe cũng không thấy. Có lẽ để ở nhà. Lúc này lãng trí hay quên.

Hôm qua lên xe, xuống cửa sổ bên ghế phải, gương đi xuống nhưng phát ra tiếng rẹt rẹt lớn lắm. Tôi cho gương lên lại thử thì chỉ lên được chừng gang tay rồi ngừng lại và rẹt rẹt tiếp tục. Hoảng quá, tôi cho gương xuống hết và khoá cửa xe. Khoá cho vui chứ nếu cửa sổ xe không có, ai muốn mở cửa cứ việc cho tay vào bấm nút mở thôi. Hy vọng không ai đụng đến xe mình.

Chiều tối anh đi làm về ghé tiệm sửa xe hỏi, họ bảo buổi sáng mới có thợ sửa điện. Tôi nghĩ rằng phải chờ đến cuối tuần. Buổi tối, thời tiết bảo sẽ có sương sáng sớm mai, cũng có thể sẽ mưa lắc rắc... Anh phải lấy tấm nylon lớn bọc cánh cửa xe lại cho tôi.

Hôm nay tôi cũng phải để xe trống cửa sổ như vậy. Trước khi đi, tôi tháo hết băng keo và tấm nylon ra khỏi cửa xe.  Lại hy vọng không ai nhòm ngó đến xe mình. Trong túi không có phone, có chuyện gì chả biết làm sao. Bây giờ người ta tháo gỡ hết những cột điện thoại dọc đường rồi. Tôi đi bộ một khoảng đường vào văn phòng nọ, làm một ít giấy tờ. Trong đó có phần hỏi số phone của người thân. Thật xấu hổ, tôi không nhớ số phone của anh. Số ở sở tôi ghi sai, đưa giấy tờ cho họ rồi mới nhận ra. Xin tờ giấy để sửa lại, đành phải để số cell phone của anh, cũng phải nhẩm tới nhẩm lui hai lần mới dám chắc là ghi đúng số. Lúc sau này, cho hết số điện thoại vào cell phone, khi gọi chỉ bấm tên, chẳng khi nào nhìn đến số. Thật tình, mình trở nên máy móc, chỉ khi nào cái cell phone hư hay mất đi thì có lẽ mới tỉnh ngộ.

Xong việc đi ra xe, yên ổn, không có ai đụng chạm đến. Tôi không biết sẽ để cửa xe trống như vậy được bao lâu? Vài lần thì được, làm hoài có bảo đảm là sẽ còn xe mà đi?


Tôi nghe nói ở đây, mọi thứ theo cái gọi là "Honor System": a system in which people are trusted to follow rules and to act in an honest way (theo Merriam-webster). Diễn nôm là làm theo những luật lệ đặt ra vì nghĩ rằng những điều đó đúng và hành động một cách trung thật. Chữ honest ở đây tôi không biết dùng chữ tiếng Việt nào cho thích hợp, ngay thẳng, trung chính hay thành thật? Tiếng Việt của mình thật phong phú và tùy theo trường hợp để dùng những chữ thích đáng.

Một điều dễ thấy nhất. Đi đến ngã tư không đèn đỏ, chỉ có bảng Stop, nếu là 4 chiều Stop thì người nào đến trước, ngừng trước có quyền đi trước, cứ lần lượt như vậy. Khu phố tôi ở, người ta tuân giữ luật lệ lắm nên không có gì phàn nàn. Đến nhiều chỗ lạ, khu đông đảo, xe cộ nhiều, ngang bảng Stop, khi không để ý, sẽ thấy có nhiều xe chạy đại, không cần biết ai đến trước đến sau. Có khi một xe đi, xe ở chiều bên kia chưa kịp lăn bánh, xe sau lưng đã nhấn ga chạy ào tới. Tai nạn xảy ra nhiều cũng từ ở chỗ chen lấn dành giật nhau như thế, dù chỉ hơn nhau một cái đầu xe không hơn không kém.

Mấy ngày nay nhờ vào sự trung thật của người qua đường, xe tôi vẫn còn yên ổn. Hàng ngày đi ngang những khu nhà yên tĩnh, những con đường sạch sẽ, tất cả đều nhờ vào công đóng góp của mỗi cá nhân trong việc giữ gìn sự Tôn Ti Trật Tự của xã hội. Tôi có thể thấy được sự khác biệt khi đến những nơi khác, rác rưởi vất đại nơi công cộng dù chỉ hai bước là đến thùng rác gần đó, tiếng nhạc ầm ỉ dù đêm đã khuya hay người lớn văng tục bừa bãi ngoài đường phố. Không thể đổ lỗi cho tình trạng kinh tế nghèo hay giàu của địa phương. Có tiền hay không có tiền, chỉ một vài hành động nhỏ góp vào việc giữ sạch, làm đẹp và tôn trọng người khác không tốn công tốn của gì hết, chỉ tốn một ít suy nghĩ và sự tự trọng của chính mình. Khi bớt nghĩ đến mình và nghĩ đến người khác một tí mọi việc sẽ tốt đẹp hơn nhiều.



Còn rất nhiều thứ đáng nghĩ đến trong cuộc sống này. Từ chuyện bảo vệ môi trường sinh thái cho đến giữ gìn văn hoá truyền thống của đất nước. Từ chuyện tiện nghi trong cuộc sống đến chuyện làm sạch làm đẹp đường phố. Ai cũng có thể hạn chế dùng bao nylon hay cho chai hủ lon hộp vào thùng recycle. Ai cũng có thể làm đẹp thêm cho văn hoá nước mình bằng cách xử sự lịch sự với nhau trên bất cứ lãnh vực nào. Ai cũng có thể xả rác, ai cũng có thể xổ nho văng tục nhưng cái khó hơn là giữ sạch và nói đẹp. Làm gì thì làm, mong sao mai sau nhìn lại, mình có thể tự hào đã không làm trò cười trong quá khứ. Thiết tưởng thế cũng tạm gọi là đủ cho một kiếp nhân sinh.

Nguyệt Hạ

Jun 11, 2014